Het is een unieke gebeurtenis dat een verdwenen appelras na meer dan 100 jaar terug opduikt in de gemeente waar het appelras ontstaan is. Die eer valt Perk te beurt want het appelras ‘Suprême de Perck’ werd teruggevonden en opgekweekt en maakt op die manier weer zijn intrede in zijn geboortestreek.  

We nemen je mee naar de gemeente Perk en dompelen je onder in het boeiend verhaal van het appelras ‘Suprême de Perck’. De aanleiding voor het aanvatten van de zoektocht naar de verdwenen gewaande ‘Suprême de Perck’ is een vraag van De heer De Laet, woonachtig in Perk en lid van Heemkring Ter Ham in Steenokkerzeel. Eind 2018 stelt hij een vraag aan De Leiegouw te Kortrijk omtrent het ‘verdwenen’ appelras ‘Suprême De Perck’. Daar dit een fruit-gerelateerde vraag betreft werd deze vraag bezorgd aan Dieter Dewitte van Pomko (Pomologisch Kollektief, www.pomko.be). 
Voor Dieter meer dan voldoende stof om een verkennende zoektocht aan te vatten. 

Via een eerste snelle zoektocht op het internet werd de link gelegd met Kortrijks Pomoloog Victor Hage (20-04-1827 – 30-10-1907). Een gepassioneerd fruitliefhebber - pomoloog waar buiten het gegeven dat hij in de omgeving van Kortrijk een uitgebreide fruittuin bezat, een aantal artikelen en een boek schreef, weinig tot niets van bekend is. Ter info: in Kortrijk loopt in samenwerking met Pomko een project om deze pomoloog alle eer aan te doen. 

Een weergave van correspondentie onder tijdgenoot-pomologen via verschillende artikelen in het tijdschrift ‘Bulletins d’ Arboriculture de culture Potagère et de Floriculture’ leert ons dat de appel ‘Suprême de Perck’ gecreëerd werd in Perk. Het was graaf, Prosper Christyn graaf de Ribaucourt, die deze appelsoort te Perk heeft gecreëerd (de appel werd gewonnen uit gezaaide pitten) en haar de naam ‘Suprême de Perck’ toekende. In 1857 schonk de graaf aan Jean Vergauwen, een van zijn collega’s in de senaat, enkele stekken (enthout) van ‘Suprême de Perck’. Deze heeft op zijn beurt deze stekken geënt op een appelboom in de boomgaard van zijn kasteel van Banhout gelegen in de West-Vlaamse gemeente Heestert. Ook de voornoemde Kortrijkse pomoloog, Victor Hage, ontving van hem enkele stekken.  

Op het kasteel van Banhout bevinden zich jammer genoeg geen ‘oude’ fruitbomen meer, het archief van het kasteel van Banhout bevindt zich, door een huwelijk tussen beide families, op het kasteel van Marke. Een logische volgende locatie om op zoek te gaan, was dus het Kasteel van Marke bij de Stichting de Bethune. Een eerste verkenning leverde niet onmiddellijk een link op met Victor Hage, laat staan een link of verwijzing naar aanwezigheid van een appel met de naam Suprême de Perck. 

Tot er plots, halverwege februari 2019, een klein notitieboekje gevonden werd door de Stichting de Bethune. Dit boekje zat ‘verscholen’ tussen afbeeldingen en werd toevallig gevonden tijdens het archiveren van het rijke en zeer uitgebreide archief. Het boekje biedt een overzicht en een minutieuze beschrijving van de - omstreeks 1900 - aangeplante fruitrassen, alsook een aanduiding van hun pluk- en eetrijpheid. Tot onze grote verbazing is de persoon die de notities neerschrijft, jawel, Victor Hage. Voor het eerst vinden we een locatie-aanduiding van het appelras Suprême de Perck.  

Verder onderzoek, vooral op basis van karakteristieke eigenschappen die vroeger ruim beschreven werden, brengen ons tot een appelboom op het kasteel van Marke waarvan we lange tijd verondersteld hebben dat dit de gezochte appel zou zijn. 

Op tal van pomologische beurzen werden vruchten van deze fruitboom getoond aan collega pomologen. Daar dit een verdwenen appelras is, is deze bij hen niet gekend en kregen we meerdere malen te horen: “de appel lijkt sterk / of is Gloster” (een recenter appelras). Dan heb je, vermoedelijk, het appelras Suprême de Perck teruggevonden maar met zekerheid kan je dit niet staven. Op dat moment hebben we de wetenschap nodig om een diepgaand genetisch onderzoek te laten uitvoeren om op die manier de appel met zekerheid aan een rasnaam te kunnen toewijzen en te kunnen onderscheiden van bijvoorbeeld het appelras Gloster.  

Een diepgaand genetisch onderzoek gebeurt op basis van bladeren van de fruitboom. Er wordt een unieke genetische code gemaakt van de appel. Deze unieke code wordt vergeleken met de codes van andere fruitrassen, waaronder Gloster. Een dergelijk onderzoek is niet goedkoop. We vonden Jelle Mombaerts, schepen in de gemeente Steenokkerzeel, bereid om binnen de gemeente de nodige budgetten vrij te maken voor het bekostigen van het genetisch onderzoek. 

Dit onderzoek gebeurde aan het Instituut voor ILVO – instituut voor landbouw-, vissterij- en voedingsonderzoek in Gent.

Er wordt bij ILVO een DNA analyse aangevraagd voor volgende bladstalen  

• POMKO2021/20 – vermoedelijk Suprême de Perck 
• POMKO2021/21 – vermoedelijk Suprême de Perck 
• POMKO2021/22 – staat naast de vermoedelijke bomen van het appelras Suprême de Perck 
• POMKO2021/36 – Gloster 

Met volgende vragen:   

1) Is het mogelijk om DNA analyse uit te voeren op volgende stalen

• POMKO2021/20 – vermoedelijk Suprême de Perck 
• POMKO2021/21 – vermoedelijk Suprême de Perck 
• POMKO2021/22 – staat naast de vermoedelijke bomen van het appelras Suprême de Perck 
• POMKO2021/36 – Gloster 

2) zijn volgende stalen identiek aan elkaar 

• POMKO2021/20 – vermoedelijk Suprême de Perck 
• POMKO2021/21 – vermoedelijk Suprême de Perck 
• POMKO2021/36 – Gloster 

3) is er voor volgende stalen overeenstemming met andere soorten uit jullie databank.

• POMKO2021/20 – vermoedelijk Suprême de Perck 
• POMKO2021/21 – vermoedelijk Suprême de Perck 
• POMKO2021/22 – staat naast de vermoedelijke bomen van het appelras Suprême de Perck 
• POMKO2021/36 – Gloster 

Noot1 ‘vermoedelijk’ 

De parameters beschreven in het artikel uit 1892, zie afbeelding hierboven, stemmen overeen met de kenmerken van de teruggevonden laagstammige fruitboom waarvan het vermoeden is dat het om Suprême de Perck gaat. 

Noot2 ‘Gloster’ 

Doorheen alle determinatierondes van verschillende pomologen in binnen en buitenland kwam men niet verder dan de gelijkenis met het appelras Gloster.  

Suprême de Perck: besluit 

1. Omdat de plantkenmerken van de teruggevonden laagstammige fruitbomen danig overeen komen met de kenmerken uit de rasbeschrijving van Suprême de Perck in een artikel uit 1892, 
2. Omdat genetisch onderzoek (DNA analyse) geen identieke appelrassen als resultaat biedt, 
3. Omdat de niet identieke, maar gelijkende appelrassen uit de uitvoerige lijst in het analyserapport allen jongere vruchten zijn en andere vruchten zijn dan Suprême de Perck, 
4. Omdat uit genetisch onderzoek blijkt dat de bladstalen van de vermoedelijke Suprême de Perck niet identiek zijn aan de bladstalen van Gloster, 

Kunnen we aannemen dat de teruggevonden laagstammige fruitbomen van het appelras Suprême de Perck zijn.