Collectieboomgaard 'Karotenveld'

Voorgeschiedenis van de Kloosterhoeve Wevelgem

Historische hoeve zogenaamd "Kloosterhof". Beschermd als monument bij M.B. van 22 april 1994, omgeving beschermd als dorpsgezicht.

Voormalig neerhof van de Guldenbergabdij, gesticht in 1214 te Moorsele en in het midden van de 13de eeuw overgebracht naar Wevelgem. Tevens centrum van de heerlijkheid van Gorselis. In de 18de eeuw heeft de abdis naast geestelijke ook wereldlijke macht als "Vrouwe van Wevelgem" en bezit aanzienlijke rechten zowel over haar kloostergemeenschap als over de kerk, de parochie en de heerlijkheid.

In de loop van de 13de en 14de eeuw ontstaat een gebouwencomplex naar Cisterciënzernormen. Het klooster is relatief bescheiden qua afmetingen. In de tweede helft van de 16de eeuw wordt het klooster verwoest ten gevolge van de beeldenstorm in 1566. De abdij wordt pas heropgebouwd na 1613. Van 1613 tot 1795 kent de abdij een enorme bloei. Met het puin van de oude abdij wordt de nieuwe heropgebouwd. Tijdens het abiaat van abdis Peutermans (1727-1769) bereikt de abdij haar hoogtepunt. Zij laat grootschalige nieuw- en verbouwingswerken uitvoeren en laat talrijke aankopen realiseren. Onder haar abiaat wordt in 1743 de monumentale toegangspoort, de zogenaamde "Westpoort", opgericht.

Het Cisterciënzerinnenklooster wordt in 1797 te koop gesteld als Nationaal Domein waarna het systematisch vernield wordt omwille van de bouwmaterialen. Enkel het neerhof en het poortgebouw blijven bewaard.

Hoeve gelegen aan de oevers van de voor de streek belangrijke Leie en ten westen van de kerk van Wevelgem. In oorsprong volledig omwalde site, die via een sluis in verbinding stond met de Leie. Thans is de omwalling gedeeltelijk bewaard ten noorden en ten westen. Ten oosten ommuurde moestuin. 18de-eeuwse hoevegebouwen met gesloten opstelling op rechthoekige plattegrond. Lange oostelijke erfoprit afgezoomd door platanen en gemarkeerd door eenvoudig poortgebouw onder pannen zadeldak.

Ten zuidwesten van het erf, tweede toegangspoort zogenaamde "Westpoort". Monumentaal vrijstaand poortgebouw die de oorspronkelijk toegang was tot de eigenlijke abdij. Gerestaureerd in 2003. Verankerde baksteenbouw onder imposant natuurstenen (Avennessteen) fronton met wapenschild van de abdis Peutermans en welke bekroond is met de oorspronkelijke bolvormige postamenten. Rondbogige poortdoorgang voorzien van natuurstenen hoekblokken en sluitsteen met jaartal 1743. Houten poort.

Te midden van het erf 17de-eeuwse (vermoedelijk van 1699) duiventoren. Verankerde baksteenbouw op rechthoekige plattegrond. Drie bouwlagen onder pannen zadeldak. Natuurstenen plint en hoekblokken. Getrapte zijgevels. Zuidgevel met drie verweerde jaarstenen. Uitzonderlijk is de open begane grond.

Rechthoekige kozijndeuren in getoogde omlijsting. Behouden interieur met arduinen slieten. 18de-eeuwse dakconstructie. Ten zuiden van het erf lange bakstenen vleugel centraal doorbroken door poortdoorgang. Ten westen van de centrale doorgang korfbogige poort. Oostelijke deel aangepast tot garage. Deels behouden vakwerk. Ten westen van het erf, imposante driedubbele dwarsschuur onder verlaagd zadeldak (golfplaten). Afgebrand in 1944. Rondboogpoorten onder druiplijst en voorzien van natuurstenen negblokken.

Rechts van de poort, woonhuis van de hoeveknecht en de voormalige smidse. Laag boerenarbeidershuisje van zeven traveeën onder geknikt zadeldak met licht overstekende dakrand. Gedateerd 1746 door middel van jaarankers in de rechter zijgevel. Witgeschilderde baksteenbouw op gepikte plint. Getoogde muuropeningen. Zijgevels met aandaken en vlechtingen; lagere aanbouwen onder lessenaarsdak

Aanvullende informatie

De omringende weilanden, ook leiemeersen genoemd, maken deel uit van de economische entiteit van het neerhof. Bovendien is het omringende open landschap visueel belangrijk; het garandeert een gaaf zicht op de hoevegebouwen. In de ondergrond van de weide ten zuidoosten van het neerhof zouden nog de grondvesten van de in 1798 verdwenen abdij bewaard zijn. Deze vochtige weilanden ten noorden van de Leie hebben specifieke botanische en ornithologische kenmerken, waardoor zij landschappelijk waardevol zijn.

Bron: Agentschap Onroerend Erfgoed 2021: Hoeve Kloosterhof [online] https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/71098 (Geraadpleegd op 11-01-2021)

Tijdens de eewigdurende zoektocht naar locaties met oude fruitbomen bracht Dieter Dewitte samen met een aantal leden van de fruitwerkgroep Velt Wevelgem Menen omstreeks 2017 een bezoek aan de Kloosterhoeve. Op zoek naar oude fruitbomen die mogelijks een aantal verborgen vruchten dragen. De bewoner van het iets mondernere huis zag ons echter niet graag komen. Op onze vraag naar de aanwezigheid van fruitbomen op de site kregen we een 'Neen, hier zijn geen fruitbomen'. Toch stonden we naast twee uit de kluiten gewassen hoogstam oude perelaars. Daarnaar verwijzend was het antwoord even sec 'Niet te vreten'. Die twee bomen mochten we toch even van naderbij bekijken.

Na de aankoop van de gronden rondom de Kloosterhoeve door Natuurpunt Wevelgem werd er een nieuw bezoek gebracht aan de site. Na wat contacten terplaatse vinden we een resem aan fruitbomen aan de site. De ene al interessanter om mee op te nemen in het project dan de andere.

Waaronder een ommuurde moestuin van de Kloosterhoeve. Het gaat om 7 stokoude leibomen, die ondertussen uitgestruikt zijn langs de muren van de moestuin. Er was tussen de aankondiging van het project en de opmaak van deze bundel geen mogelijkheid om vruchten te oogsten.

Deteminatie kan bij een volgende oogst.