Theorie en plaatsbzoeken

Op vrijdag 24 en zaterdag 25 januari 2025 vonden dag 2 en dag 3 plaats van onze intensieve masterclass leifruitteelt. Het was weer een weekend vol vakmanschap, kennisdeling en bewondering voor de kunst en het vakmanschap van de leifruitteelt. Met een gevarieerd programma leerden we zowel de theorie als de praktijk achter dit eeuwenoude ambacht. Geniet mee van het verslag! 

Zonder theorie, geen praktijk!

De ochtend stond helemaal in het teken van de beredeneerde snoeimethode van Courtois, ook wel bekend als de “taille trigemme” of de snoei van drie. Deze methode vertrekt vanuit het snoeien op drie bladknoppen en draait om het ontwikkelen van vruchtzetels dicht bij de gesteltakken. We leerden hoe belangrijk een gedegen plan van aanpak is voor de restauratie en renovatie van oude leibomen, waarbij vitaliteit en staat van de leiboom doorslaggevend zijn.

Uiteraard kwamen ook andere snoeimethodieken aan bod zoals bv Lorette snoei. Zoals we al meermaals aangaven: er bestaat nu éénmaal niet 1 allesomvattende snoeimethode om leifruit te snoeien. Om tot een beredeneerde snoei van leifruitbomen te komen dien je in je hoofd als het ware een soort van fichebak te bezitten die je in gelijk welk situatie verder helpt zodat je weet wat de reactie van de leiboom zal zijn na elke knip die uitgevoerd wordt.

Enkel door het toepassen van een zo breed mogelijk scala aan kennis, dus ook verschillende snoeimethodieken met bijhorende snoei- en groeiregels, kan je op een beredeneerde manier de boom vormen of bloemen tot stand brengen. Het is dus ontzettende belangrijk om de verschillende snoei- en groeimaatregelen te kennen en deze op te slagen in de “fichebak” met als enig doel: het ontwikkelen van vruchtzetels dicht bij de gesteltakken.

Ook aandacht voor restauratie van leifruit is van cruciaal belang

Na een korte middagpauze om 13 uur, begonnen we om 14.30 uur met een praktische snoeidemo. Leifruitexpert Dieter Dewitte toonde hoe theorie en praktijk samenkomen.

Om 16 uur volgde een aanvullende rondleiding waarbij we de resultaten van de snoei aanpak konden bekijken en bespreken. De dag werd afgesloten met koffie en boeiende gesprekken.

Een belangrijke boodschap die we meenamen: het behoud van oude leifruitbomen is essentieel. Deze oude, karaktervolle leifruitbomen – vaak letterlijk met haken en ogen aan de muur – zijn levende getuigen van kunst en vakmanschap van de leifruiteelt.

Deze oude leifruitbomen trachten we zo lang mogelijk bij te houden, de tand des tijds mag duidelijk aanwezig zijn. Deze oude krakers, letterlijk met haken en ogen aan de muur ademen het echte ambacht, kunst en vakmanschap van de leifruitteelt.

Afhankelijk van de staat en de vitaliteit van de leifruitboom kan je een plan van aanpak opmaken voor de renovatie van de leifruitboom. Dat is wat we met Pomko ook aan het uitwerken zijn in het Fruiticum van de Abdij van La Ramée in Jodoigne.

En ja, ondertussen mag je zeker en vast een vervanger opkweken, een opkweek duurt gemiddeld 6 jaar.

Zaterdag 25 januari: van jong naar oud! 

We begonnen de ochtend in de leifruitboomkwekerij van Samuel Bonnet, waar we een kijkje kregen achter de schermen van de leifruitproductie. We startten letterlijk bij de basis: in de koelcellen zagen we onderstammen en enthout, klaar om jonge leifruitboompjes te vormen.

In het veld bekeken we leibomen in verschillende stadia van groei, van 1 tot 6 jaar oud. Tijdens de rondgang deelden we ervaringen en inzichten met de kweker, wat voor veel inspiratie zorgde.

Na een gezellige middagpauze in kasteel Molenbaix, met levendige discussies over leifruit, gingen we aan de slag met snoeiwerk op 60- tot 70-jarige leibomen. Deze praktijkervaring gaf ons een uniek inzicht in de uitdagingen van het onderhoud van oudere bomen.

De dag werd afgesloten met een bezoek aan kasteel Velaines. Hier bewonderden we een collectie 100 jaar oude leifruitbomen en een authentieke bewaarkamer voor fruit. Bijzonder was het historische verhaal uit 1936 over de verkoop van het kasteel, waarbij discussie ontstond over wie de opbrengst van de leibomen mocht genieten: de vorige of de nieuwe eigenaar.