Mahieupeer

Een echte smaakmaker met een lange historie

Een bijzondere, zeldzame peer. Een zeer statige 100-jarige perenboom.
De laatste van zijn soort, uit de tijd dat de vruchten gebruikt werden voor het vervaardigen van de Sint-Corneliustaarten.

Verspreidingskaart Mahieupeer

Benieuwd naar de huidige verdeling van de Mahieupeer?

Op deze kaart kan je volgen waar er Mahieuperen aangeplant werden.

Verspreiding in de nabije buurt

Er werden heel wat initiatieven genomen om het verhaal van de Mahieupeer naar het brede publiek te brengen om op die manier haar voortbestaan te verzekeren door het ras veelvuldig te verspreiden:

bomen (laag- en hoogstam) aanbieden aan de inwoners van Aalbeke via Davidsfonds Aalbeke;
bomen (laag- en hoogstam) aanbieden aan inwoners van Zuid-West-Vlaanderen via de actie 'Maak het groener in Zuid-West-Vlaanderen' van Natuur.Koepel;
een hoogstam-exemplaar aanplanten in het centrum van Aalbeke i.s.m. Davidsfonds Aalbeke en Stad Kortrijk.
een hoogstam exemplaar in het Preshoekbos
aanplant van een hoogstam in Hoeve te Coucx in Kortrijk nabij het ziekenhuis AZ Groeninge
...

De oorspronkelijke standplaats van de Mahieupeer bevindt zich op een verkaveld stuk terrein in de Guldensporenstraat in Wevelgem. Eertijds werd deze hoogstammige perelaar verplant naar de hoeve 'De Valk'. In 2018 kreeg de statige hoogstammige perelaar een nieuwe standplaats in provinciedomein Bergelen. Hieronder afbeeldingen van de Mahieupeer voorverplanting.

Een bijzondere, zeldzame peer. Een zeer statige 100-jarige perenboom.
De laatste van zijn soort, uit de tijd dat de vruchten gebruikt werden voor het vervaardigen van de Sint-Corneliustaarten.

Het volledige verhaal in een vogelvlucht of beluister de podcast.

Een oude boom verplant je niet zomaar. Maar Fruitwerkgroep VELT Wevelgem Menen maakt graag een uitzondering voor een statige en uit de kluiten gewassen perenboom. Deze Mahieupeer is de laatste van zijn soort, uit de tijd dat de vruchten gebruikt werden voor de Sint-Corneliustaarten.

In 2015 vonden we in een weide een zeer oude perelaar, een hoogstam van meer dan 100 jaar, in een uitstekende conditie. Onze nieuwsgierigheid was gewekt. Onze voorzitter, Bart Vanden Hove, wist: 'Dit is een Mahieupeer!' Spontaan antwoordde ik: ‘Aja, de Saint-Mathieu’. 'Neen, de Mahieupeer,' corrigeerde Bart. Op de standplaats van de boom komt een woning en het laatst overgebleven geregistreerde specimen van de Mahieupeer dreigde verloren te gaan.

Opzoekingswerk en actie waren aan de orde. Hoe zit dat met Mahieu en Saint-Mathieu…? Een artikel over de Mahieupeer van Ludo Royen (in Pomologia, het ledenblad van de Nationale Boomgaardenstichting, Pomologia 2007/1 p.13-17) n.a.v. het boek 'Hoogstamfruitbomen in West-Vlaanderen' hielp ons op weg. Het betrof inderdaad de Mahieupeer, die aangewend werd om de vermaarde Sint-Corneliustaarten in Aalbeke te vervaardigden. In Aalbeke wordt van oudsher ieder jaar het patroonfeest van Sint-Cornelius gevierd met een Noveen. Decennialang werden dan speciale Corneliustaarten en –koeken gebakken en verkocht aan de pelgrims, bereid met een stoofpeer, de Mahieupeer. Consumptie: oktober, zeker niet langer. De huidige standplaats te Wevelgem was slechts luttele kilometers verwijderd van Aalbeke, waar dit perenras zijn oorsprong kende. Deze boom was een restant van een ooit in deze streek zeer veelvuldig aangeplante variëteit. Deze boom was dus een uniek stuk streekgebonden erfgoed, dat zeker en vast het behouden waard was.

De fruitwerkgroep van VELT Wevelgem-Menen zette een actie op om de boom, zijn geschiedenis en de Sint-Corneliustaarten te bewaren. De eerste stap was de boom verplanten naar de boomgaard in Provinciedomein Bergelen. Dat vond plaats op vrijdag 26 januari 2018.

Verplant een boom

De Mahieupeer kreeg een nieuwe standplaats in provinciedomein Bergelen

Ook verder onderzoek is nodig. Door de media-aandacht komen meldingen (intussen al acht) van mensen die ook een Mahieupeer menen te hebben. Jammer maar helaas, we vonden tot op heden geen bijkomend exemplaar van de Mahieupeer. Het verplante exemplaar is zeker een Mahieupeer, maar om uit te maken of dit het enige overgebleven exemplaar is, wordt genetisch onderzoek uitgevoerd op de verplante en de aangeboden bomen i.s.m. het Centre Recherches Agronomiques te Gembloux (deed reeds uitgebreid onderzoek naar Saint-Mathieu) en Les Croqueurs de Pommes. Zo zal de Mahieupeer haar welverdiende plaats vinden naast de Saint-Mathieu en de Wilma

Ecologisch verantwoord boek en educatieve pakketten

De speurtocht naar de Mahieupeer leverde al een schat aan informatie op: historische achtergrond (bijv. links met de vlasnijverheid), verhalen, tradities, recepten, … op. In een eerste fase is die in een brochure gebundeld. We willen er graag een boek van maken. De verzamelde kennis rond de Mahieupeer en rond boomgaarden in het algemeen zal gedistilleerd worden tot educatieve pakketten, o.a. voor gebruik in provinciaal domein Bergelen.

Aan Project Mahieupeer 2.0 hangt dus een behoorlijk prijskaartje. Budgetten werden al gevonden dankzij een crowdfunding en de hulp van een aantal bijzondere partners binnen dit project. De provinciale Velt-afdeling West-Vlaanderen tast diep in de beugel. Via Erfgoed Zuidwest werd een subsidie van 2000 euro bekomen (wat ons in staat stelde om het ecologisch verantwoorde boek te drukken). De heemkundige kring Wibilinga ondersteunt ons bij het opzoekingswerk rond de boerderij waar de boom vandaan komt. Stadlandschap Leie en Schelde is een activerende partner en een boeiende link met de Provincie West-Vlaanderen, die op haar beurt de toelating gaf voor de herlokalisering in provinciedomein Bergelen. De gemeente Wevelgem ondersteunt met financiële middelen. Natuur.Koepel doet een bijdrage en helpt mee de Mahieupeer verspreiden via ‘Maak het groener in Zuid-West-Vlaanderen’. De Tuinbouwschool van Kortrijk helpt mee om het nodige plantgoed te voorzien.
Aan allen een meer dan oprechte dankjewel.

Een verplantte boom dient uiteraard feestelijk ingehuldigd te worden. Alle betrokken partners en participanten werden op zondag 16 september 2018 uitgenodigd om bij de boom samen het glas te heffen op de Mahieupeer.

Interessante info

Daarnaast zijn er reeds een aantal leuke zaken verschenen omtrent de Mahieupeer
't Aaltje nr 201 jaargang 34:
Een bijzonder fijn artikel. Klik hier voor het artikel. Het artikel dateert van begin november 2017. Op het moment van het interview waren we nog enthousiast over het halen van de subsidie via Ergoef Zuidwest.

Erfgoedfabriek op zaterdag 11 november 2017
FABRIEK/021: Mahieupeer 2.0 - Over een boom, peren en Sint-Corneliustaarten - 21:00
In Wevelgem staat een meer dan 100 jaar oude perenboom - drager van de mahieuperen. Een perenras met oorsprong in Aalbeke dat vanouds gebruikt werd bij het vervaardigen van de Sint-Corneliustaarten. Bijzonder is dat er slechts één standplaats van dit perenras meer bekend is. VELT Wevelgem-Menen zet een actie op om de boom, zijn geschiedenis en de Sint-Corneliustaarten te bewaren. Een bijzonder (lekker) erfgoedproject! (VELT Wevelgem-Menen)

Radio 2 bericht in ochtendnieuws
Het project omtrent de Mahieupeer werd een onderdeel van het nieuwsbericht op Radio 2 op dinsdag 14 november 2017. Je kan hier het fragment uit het nieuws horen. Ben je benieuwd naar het volledige interview dank je het hier helemaal horen.

Internationale Pyrus Project
Toen we Tammo Katuin van de Noordelijke Pomologische Vereniging (NPV) op de hoogte brachten van ons fijne project was hij uitermate tevreden en trots. We zullen alvast enthout van de Mahieupeer bezorgen om op die manier ons steentje bij te dragen aan het 'Internationale Stoofperenproject'